Jeżówka purpurowa

Jeżówka purpurowa /Echinacea purpurea/ to niemal żelazna roślina w ogrodzie. Jest gatunkiem z rodziny astrowatych. Polska nazwa ma zapewne związek z budową jej kwiatu, który jest nieco kujący w dotyku i nasuwa na myśl kolce jeża. Jeżówka pochodzi z Ameryki Północnej i tam też Indianie jako pierwsi odkryli cały szereg jej leczniczych właściwości. Dzięki Indianom również osadnicy z Europy docenili zalety jeżówki i sprowadzili ją na stary kontynent. Szybko zyskała dużą popularność, jest uprawiana w wielu krajach, już nie tylko Europy, ale i świata. W Polsce sławę zdobyła stosunkowo niedawno, bo dopiero na początku XX wieku. Jednak od tamtej pory, jako roślina odporna i niemal niezniszczalna, zagościła na stałe w naszych ogrodach. Jest rośliną miododajną, masowo przyciąga pszczoły i motyle, a widok któregoś z tych owadów na kwitnącej jeżówce jest z nią niemal nierozerwalny.

Jeżówka – sztywna piękność

Jeżówka jest byliną zielną. Najlepiej rośnie w słońcu, ale radzi sobie również w półcieniu. Sadzimy ją w glebie żyznej, próchniczej, wilgotnej i przepuszczalnej. Zwykle osiąga ok. 150 cm wysokości, chociaż zdarza się, że dorasta nawet do 180 cm. W ziemi ma kłącze o długości około 15 cm, które jest rozgałęzione, a korzenie spiralnie poskręcane. Z kłącza wyrasta wiele łodyg, które są sztywne, wzniesione do góry, nieznacznie rozgałęzione i szorstkie. Liście ma dosyć duże, dorastające do 20 cm, zielone, lancetowate i ułożone skrętolegle. Kwiaty pojawiają się w środku lata i kwitną nieprzerwanie aż do października. Kwiatostan umieszczony na końcu łodygi ma rozmiar nawet do 15 cm średnicy, składa się z płatków języczkowych odchodzących promieniście od stożkowatego środka zbudowanego z rurkowych kwiatów. Kwiaty są dwukolorowe, część z płatkami języczkowymi ma kolor różowy lub purpurowy, natomiast kwiaty rurkowe są brunatne lub czerwonawobrunatne. Ogólnie cała roślina jest sztywna i raczej szorstka w dotyku, co bynajmniej nie ujmuje jej piękności. Doskonała na rabaty bylinowe, dobrze prezentuje się zarówno w swojej grupie roślin, jak i pojedynczo, pomiędzy innymi kwiatami czy trawami. Idealna na kwiat cięty, żywy i suszony.

Rozmnażanie i uprawa jeżówki purpurowej

Jeżówkę rozmnaża się łatwo na kilka sposobów. Jednym z nich jest uprawa z siewu nasion. Robimy to w marcu pod osłoną lub w kwietniu – wprost do gruntu. Należy ją pikować, a we wrześniu przesadzić w miejsce stałe. Najwygodniejszym sposobem jest posadzenie kłącza wiosną. W sklepach ogrodniczych wybór różnych odmian jest duży i bez problemu można wybrać dowolny kolor. Jeżeli już posiadamy jeżówkę, to bardzo łatwo jest ją rozmnożyć. Wiosną dzielimy kłącze lub oddzielamy sadzonki korzeniowe. Nowe rośliny bez problemu się przyjmują, należy tylko zadbać o odpowiednią wilgotność podłoża po umieszczeniu w gruncie. Jeżówka kwitnie na drugi rok po posadzeniu. Jeżeli nie zetniemy na zimę łodyg kwitnącej jeżówki, to w kolejnym roku pojawią się siewki w ogrodzie. Roślina jest bardzo mało wymagająca i generalnie nie musimy wykonywać przy niej żadnych zabiegów pielęgnacyjnych. Wystarczy ściółkować wokół rośliny, a wiosną ściąć zeszłoroczne pędy i dalej przez cały sezon radzi sobie sama. Pędy można również usunąć jesienią, ale zostawiając je na okres zimy zapewniamy sobie uroczą ozdobę. Roślina jest całkowicie mrozoodporna we wszystkich rejonach naszego kraju oraz bardzo rzadko atakowana przez szkodniki czy choroby.

Jak jeżówka działa na nasz organizm?

Jeżówka jest ziołem. W celach leczniczych wykorzystuje się całą: zarówno kłącze, jak i część nadziemną. Indianie używali jej jako panaceum na ukąszenia węży. Obecnie znana jest najbardziej ze swoich właściwości wspomagających odporność przy przeziębieniach. Łagodzi ból gardła. Sprawdza się również przy różnych dolegliwościach skórnych, przyspiesza gojenie ran i oparzenia. Łagodzi objawy atopowego zapalenia skóry, trądziku. Zapobiega powstawaniu opryszczki. Jest szeroko stosowana w kosmetyce z powodu właściwości wygładzających, regenerujących, nawilżających i ochronnych. Przeciwdziała zmarszczkom, ponieważ aktywuje regenerację komórek, stymuluje syntezę kolagenu i chroni przed szkodliwym promieniowaniem UV. Jest również składnikiem preparatów do pielęgnacji ust, działa bowiem wygładzająco i chroni przed ich pękaniem. Zapewne wszyscy nie raz korzystaliśmy z preparatów zawierających jeżówkę w swoim składzie, nie wiedząc nawet jaki to składnik przynosi nam ulgę.