Miodunka

Miodunka /Pulmonaria L./ to niewielkich rozmiarów bylina należąca do rodziny roślin ogórecznikowatych. Kwiaty miodunki są silnie miododajne i cecha ta była zapewne podstawą do powstania nazwy rodzajowej tej rośliny. Miodunka pochodzi z Europy i Kaukazu. Na świecie występuje w 16 gatunkach, ale na terenie Polski spotkamy zaledwie 4 gatunki dziko rosnące: miodunka ćma, miękkowłosa, plamista i wąskolistna. Jest u nas rośliną dosyć rzadko występującą, ale możemy ją spotkać na Pomorzu i w zachodniej części kraju. W środowisku naturalnym szukajmy jej w lasach liściastych i wilgotnych zaroślach. Jest uroczą byliną ozdobną. Idealna do wykorzystania przez ogrodników w nasadzeniach, zwłaszcza w dorosłych ogrodach, gdzie zazwyczaj jest wiele trudnych miejsc do zagospodarowania. Doskonale komponuje się z funkiami, paprociami i brunerami, bodziszkami i zawilcami.

Miodunka – budowa i upodobania

Jest niewielką rośliną rozłogową doskonałą do obsadzania miejsc cienistych. Sadzimy ją zatem pod krzewami i drzewami, w ciemnych zakątkach ogrodu, gdzie będzie miała idealne warunki do rozwoju. Jest jedną z nielicznych roślin, które znoszą tak cieniste warunki. Preferuje glebę żyzną, próchniczą, lekką, przepuszczalną i stale wilgotną. Nie lubi natomiast skrajności i nie będzie dobrze rosła ani na podmokłych gruntach, ani zbytnio suchych. Miodunka tworzy gęste kępy. Z czasem rozrasta się i może być wykorzystana jako roślina okrywowa, przy czym nie jest szczególnie ekspansywna. Nie jest dużą byliną, dorasta jedynie do 20 -30 cm wysokości. Łodygę ma wzniesioną, pojedynczą, słabo rozgałęzioną i kanciastą. Wszystkie elementy rośliny są owłosione, przez co w dotyku jest szorstka. Liście lancetowate, odziomkowe, szersze u podstawy pojawiają się wczesną wiosną w tym samym czasie co kwiaty. Są ciemnozielone i pokryte licznymi, nieregularnymi białymi plamkami. Kwitnie od marca do maja. Kwiaty w zależności od gatunku mogą być białe lub niebiesko-purpurowe i wyrastają na krótkich, owłosionych szypułkach, które na szczycie łodygi tworzą niewielki, luźny kwiatostan. Przyciągają ogromną ilość pszczół i innych owadów i są przez nie również zapylane.

Pielęgnacja i rozmnażanie miodunki

Roślinę rozmnażamy poprzez podział dorosłej kępy. Miodunka rozrasta się przez rozłogi, stąd jej podział jest łatwy do wykonania. Wczesną wiosną lub po przekwitnięciu dorosły egzemplarz dzielimy. Młode sadzonki sadzimy od razu w stałe miejsce zachowując pomiędzy nimi odstępy ok. 30 cm. Do obsadzenia 1m² potrzebujemy ok. 10 szt. roślin. Dobrze jest wyściółkować glebę rozdrobnioną korą. Miodunka może się również wysiewać samodzielnie, ale siewki nie zachowują zwykle cech odmianowych i młode rośliny dosyć znacznie różnią się ilością czy też wielkością plamek od rodziców. Miodunka nie jest kłopotliwą rośliną w uprawie. Jeżeli rośnie na odpowiednim stanowisku nie będzie wymagała specjalnych zabiegów pielęgnacyjnych. Zwracajmy jedynie uwagę czy nie jest atakowana przez ślimaki lub nie zapada na choroby grzybowe np. mączniaki. Pamiętajmy także, aby podlewać ją w upalne lato, ponieważ w czasie suszy przedwcześnie zasycha i przechodzi wtedy w stan letniego spoczynku. Dobrze znosi zimę. Jest dosyć odporna na temperatury ujemne, jedynie młode rośliny sadzone pod koniec lata lub jesienią należy okryć na zimę, można to zrobić igliwiem.

Miodunka – właściwości i zastosowanie

Miodunka oprócz wysokiej miododajności ma również inne pozytywne właściwości. W swoim składzie zawiera między innymi alantoinę, sole mineralne, garbniki, kleje roślinne /śluzy/, kwasy organiczne, krzemionki, witaminę C. Kwitnące ziele zbiera się wczesną wiosną, a liście późną wiosną. Jest rośliną leczniczą wykorzystywaną przy łagodzeniu objawów związanych z zapaleniem oskrzeli, kaszlem czy infekcją gardła. Często wchodzi w skład mieszanek ziołowych przeznaczonych dla osób ze schorzeniami dróg oddechowych. Ze względu na swoje właściwości zwana jest też zielem płucnym, suchotnikiem czy płucnicą. Związki zawarte w miodunce ułatwiają odksztuszanie, wspomagają gojenie tkanek płucnych i regenerację błony śluzowej gardła. Pełnią również rolę osłonową w przewodzie pokarmowym.